საქართველო, რომელიც ცნობილია როგორც "ღვინის აკვანი", ამაყობს მევენახეობის მდიდარი ტრადიციით მსოფლიოში უძველესი და მრავალფეროვანი ვაზის ჯიშებით. ქვეყნის უნიკალურმა ტერუარმა და მეღვინეობის უძველესმა მეთოდებმა ხელი შეუწყო მრავალი ადგილობრივი ჯიშის ყურძნის შენარჩუნებას და ხაზგასმას. წარმოგიდგენთ რამდენიმე საუკეთესო და თვალსაჩინო ვაზის ჯიშებს საქართველოში, მათ ისტორიებთან ერთად:
1. საფერავი
აღწერა: საფერავი წითელყურძნიანი ვაზის ჯიშია და ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი საქართველოში. იგი ცნობილია თავისი ღრმა ფერით, მდიდარი გემოთი და შესანიშნავი დაბერების პოტენციალით.
სიუჟეტი: საფერავი ქართულად ნიშნავს "საღებავს" ან "ლაქას", რაც გულისხმობს მის ღრმა წითელ პიგმენტს. ეს ყურძენი გამოიყენება საქართველოს ზოგიერთი ყველაზე ცნობილი წითელი ღვინის დასამზადებლად. ის განსაკუთრებით გამოირჩევა კომპლექსური ღვინოების დამზადების უნარით მუქი კენკრის არომატით, სანელებლებით და მიწიერი ელფერით. ჯიში ხარობს კახეთის რეგიონში და ხშირად ასოცირდება ქართულ მეღვინეობის ტრადიციულ პრაქტიკასთან.
2. რქაწითელი
აღწერა: რქაწითელი თეთრყურძნიანი ვაზის ჯიშია, რომელიც ცნობილია მაღალი მჟავიანობითა და მრავალფეროვნებით. ის აწარმოებს არომატულ, ხრაშ ღვინოებს, მწვანე ვაშლიდან ციტრუსამდე და თაფლამდე.
სიუჟეტი: რქაწითელი ერთ-ერთი უძველესი და ყველაზე გავრცელებული თეთრი ყურძენია საქართველოში. სახელწოდება "რქაწითელი" მომდინარეობს ქართული სიტყვიდან "მოწითალო", რადგან ყურძნის კანს მოწითალო ელფერი აქვს. ჯიში კარგად შეეფერება საქართველოს მრავალფეროვან კლიმატს და წარმოადგენს ძირითად ნაწილს ტრადიციული ქართული ღვინოების წარმოებაში, მათ შორის ქვევრში (თიხის ჭურჭელი).
3. მწვანე
აღწერა: მწვანე არის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი თეთრყურძნიანი ვაზის ჯიში საქართველოდან, რომელიც ცნობილია თავისი არომატული თვისებებით და ახალი და ასაკობრივი ღვინის წარმოების უნარით.
სიუჟეტი: სახელწოდება "მწვანე" ქართულად ითარგმნება როგორც "მწვანე", რომელიც ასახავს ყურძნის მომწვანო-ყვითელ ელფერს. მწვანეს ხშირად ურევენ რქაწითელთან და ქმნიან კომპლექსურ, დაბალანსებულ ღვინოებს. იგი განსაკუთრებით გამოირჩევა ყვავილოვანი და ხილის ნოტებით და გამოიყენება როგორც ტრადიციულ, ისე თანამედროვე მეღვინეობაში.
4. ჩხავერი
აღწერა: ჩხავერი იშვიათი და უძველესი წითელყურძნიანი ვაზის ჯიშია, რომელიც ძირითადად მოჰყავთ საქართველოს აჭარის რეგიონში. ცნობილია თავისი დელიკატური არომატითა და ღია ფერის გამო.
სიუჟეტი: ჩხავერი საქართველოში მეღვინეობის ხანგრძლივი ტრადიციის მქონე ისტორიულ ყურძნად ითვლება. ჯიში აწარმოებს ღვინოებს დახვეწილი წითელი ხილის არომატით და დამახასიათებელი ღია ვარდისფერი შეფერილობით. მისი იშვიათობა და უნიკალური მახასიათებლები მას საქართველოს მეღვინეობის მემკვიდრეობის ღირებულ ნაწილად აქცევს.
5. ოჯალეში
აღწერა: ოჯალეში წითელყურძნიანი ჯიშია სამეგრელოს რეგიონიდან, დასავლეთ საქართველოში. იგი აწარმოებს ღვინოებს მდიდარი, პიკანტური არომატით და კარგი დაბერების პოტენციალით.
სიუჟეტი: ოჯალეში ცნობილია თავისი ღრმა, მუქი ფერისა და რთული არომატით, რომელიც მოიცავს მწიფე კენკრის, სანელებლებისა და მწვანილის ნოტებს. ყურძენი ხშირად გამოიყენება როგორც მშრალი, ასევე ნახევრადტკბილი ღვინის წარმოებაში. ოჯალეშს დიდი ხნის ისტორია აქვს ქართულ მეღვინეობაში და ძვირფასია მისი გამორჩეული გემოთი და დაძველების უნარით.
6. ცოლიკოური
აღწერა: ცოლიკოური დასავლეთ საქართველოს თეთრყურძნიანი ვაზის ჯიშია. იგი ცნობილია ახალი, ყვავილოვანი და ხილის ნოტებით ღვინოების წარმოებით.
სიუჟეტი: ცოლიკოური ღვინის კულტურის ძირითადი კომპონენტია დასავლეთ საქართველოში, განსაკუთრებით იმერეთის რეგიონში. ყურძენი დაფასებულია მისი უნარით, აწარმოოს ხრაშუნა და არომატული ღვინოები, რომლითაც შეგიძლიათ მიირთვათ ახალგაზრდა ან დაძველებული. მისი კაშკაშა მჟავიანობა და უნიკალური გემოს პროფილი ხდის მას რჩეულს ღვინის მოყვარულთა შორის.
7. ქისი
აღწერა: ქისი თეთრყურძნიანი ჯიშია, რომელიც გამოიყენება არომატული, ტანიანი, დამახასიათებელი ოქროსფერი შეფერილობის ღვინოების დასამზადებლად.
სიუჟეტი: ქისი წარმოშობით კახეთის რეგიონია და საუკუნეების მანძილზეა გაშენებული. ყურძენი აწარმოებს ღვინოებს მდიდარი ტექსტურით და რთული არომატით, ხშირად აღწერილია, როგორც ხმელი ხილის, თაფლისა და სანელებლების ნოტები. ქისის ღვინოები ტრადიციულად ქვევრში მზადდება, რაც მათ გამორჩეულ და მიწიერ ხასიათს ანიჭებს.
8. უსახელოური
აღწერა: უსახელოური იშვიათი წითელყურძნიანი ვაზის ჯიშია სამხრეთ-დასავლეთ საქართველოსგან. იგი ცნობილია თავისი უნიკალური გემოს პროფილით და სიმწირით.
სიუჟეტი: უსახელოური ძალიან ძვირფასი ყურძენია შეზღუდული კულტივაციისა და გამორჩეული გემოს გამო. იგი აწარმოებს ღვინოებს მუქი ხილის არომატით, სანელებლებით და მიწიერი ელფერით. ყურძნის იშვიათობა მატებს მის მიმზიდველობას და მნიშვნელობას საქართველოს მეღვინეობის მემკვიდრეობის შენარჩუნებაში.
საქართველოს ვაზის ჯიშები ქვეყნის მეღვინეობის ისტორიისა და კულტურის განუყოფელი ნაწილია. თითოეული ყურძენი, საფერავიდან უსახელოურამდე, მოგვითხრობს ტრადიციაზე, ტერუარსა და მეღვინეობის უძველეს ხელოვნებაზე. ამ ძირძველი ჯიშების შენარჩუნება და გაშენება კვლავაც მნიშვნელოვან როლს ასრულებს საქართველოს, როგორც მსოფლიოში ერთ-ერთი უძველესი ღვინის მწარმოებელი რეგიონის სტატუსის შენარჩუნებაში.